Powrót do oryginalnych stawek VAT będzie oznaczać wzrost cen dla konsumentów. Największe zmiany cen zostaną odczuwalne w przypadku gazu, który obecnie objęty jest zerowym VAT, ale od 1 stycznia 2023 roku będzie opodatkowany stawką 23%. To może spowodować wzrost cen dla gospodarstw domowych. Rząd planuje zamrożenie cen lub zwrot części VAT, ale nie będzie to rozwiązanie dostępne dla wszystkich - prawdopodobnie będzie ono zależało od dochodów.

Od 1 stycznia 2023 roku koszt podróży samochodem wzrośnie ze względu na zwiększenie VAT na paliwo z 8% do 23%. Jednak w podatku detalicznym zostało wprowadzone zwolnienie do 30 czerwca 2023 roku, ale jego stawka wynosi 0,8% lub 1,4%, co jest o 15% więcej niż obecna stawka VAT. Dlatego nie ma możliwości otrzymania dodatkowej kompensaty podatkowej w tym przypadku.


Od 1 stycznia 2023 roku stawka VAT w wysokości 23% zostanie przywrócona zamiast obecnie obowiązującej stawki 5% dla ciepła systemowego (ogrzewania z kaloryferów) oraz prądu. Gospodarstwa domowe będą mogły skorzystać z zamrożonych cen, ale trzeba pamiętać, że nie uwzględniały one VAT i należy doliczyć odpowiednią stawkę podatku. Zamrożona cena prądu obowiązuje tylko do limitu rocznego 2000 kWh dla "zwykłych" gospodarstw domowych, 2600 kWh dla posiadaczy karty dużej rodziny lub 3000 kWh dla rodzin z osobami z niepełnosprawnością. Po przekroczeniu tego limitu operator będzie stosował regularne ceny.

Przedsiębiorcy będący czynnymi podatnikami VAT nie powinni odczuwać negatywnych skutków wzrostu stawki VAT, ponieważ dla nich ważna jest kwota netto usługi lub towaru. Mogą jedynie odczuwać wzrost cen paliw. Jeśli używają samochodów w trybie mieszanym (na cele służbowe i prywatne), mogą odliczyć 50% podatku VAT, a pozostałe 50% może być ujęte w kosztach, co może prowadzić do zmniejszenia podatku dochodowego i ewentualnej składki zdrowotnej. Firmy transportowe, które używają samochodów o masie powyżej 3,5 tony, mogą odliczyć 100% wartości podatku VAT, co oznacza, że ich ostateczny koszt pozostanie na tym samym poziomie jak obecnie. To samo dotyczy też energii i gazu, więc powrót do wyższych stawek VAT nie powinien mieć negatywnego wpływu na ceny.


Sytuacja wygląda inaczej dla przedsiębiorców zwolnionych z VAT, takich jak małe biznesy, które notują sprzedaż o wartości do 200 000 zł w ciągu roku. W takim przypadku wzrost stawki VAT na paliwo, prąd lub gaz może wpłynąć na ceny świadczonych usług, ponieważ brak możliwości odliczenia VAT. Należy jednak pamiętać, że ceny prądu są zamrożone. Choć przedsiębiorcy mogą uwzględnić te wydatki w kosztach uzyskania przychodów, to jedynie około 20% podatku VAT może zostać odzyskane. Pozostała część podatku VAT zostanie przeniesiona na konsumentów.